پرسش :

شیربها که متعارف است مى گیرند، به این نحو است که کسى مى آید به خواستگارى دختر شخصى، آن شخص قبول مى کند به شرط اینکه مثلا هزار تومان پول نقد و دو قطعه فرش یا اجناس دیگر به عنوان شیربها بدهد. و گاه است که اینها را مادر یا برادر یا عمو یا غیر اینها مى گیرند، آیا گرفتن آن حلال است؟ و پس از عقد چنانچه زوج پشیمان شود، آیا پس گرفتن آن جایز است؟


پاسخ :
دادن وگرفتن شیربها اگر به عنوان جعاله باشد. که مثلا این مال را به پدر یا به برادر دختر مى دهد که واسطه شود و رضایت او را حاصل کند حلال است. و پس از عقد، زوج حق استرجاع آن را ندارد. و اگر مجرد پیشکشى و هبه به پدر زوجه ویا عمو و برادر او باشد حلال است، و مادام که عین آن باقى است مى تواند استرجاع کند. و اگر زوج آن را به رضایت و طیب نفس نمى دهد، بلکه براى اینکه گیرنده ـ با اینکه زوجه راضى به تزویج است ـ مانع از ازدواج نشود، حرام است.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.